MONATO
Por skribi al ni
Serĉi en MONATO

Scienco

ZOOLOGIO

Forfikuloj: inter legendo kaj realo

Legendoj jam de jarcentoj asertas, ke forfikulo (science Forficula auricularia), ĉeesta en ĉiuj kontinentoj, povas engrimpi en homan orelon, piktrui oreltamburon kaj kaŭzi surdecon. Do ne mirindas, ke la popola nomo de tiu malgranda kaj neagrable aspektanta insekto en multaj idiomoj havas rilaton al homa orelo. Ekzemple forfikulo nomiĝas slovake ucholak, ĉeĥe uchavec, ušák, ucholář, ucholák, angle earwig, france perce-oreille, germane Ohrwurm, Ohrenkriecher, nederlande oorwurm, hungare fülbemászók, rumane urechelniță, ruse уховёртка, turke kulağakaçan ktp. Kie kuŝas la vero?

Entomologoj, etimologoj

Laŭ entomologoj, forfikulo estas absolute sendanĝera por homo. Ĝi aktivas nur dum la nokto, estas timema kaj amas nur humidajn kaj ombrajn lokojn. Forfikuloj havas karakterizajn pinĉilojn sur ambaŭ flankoj de la propra abdomena pinto. Ĝuste pro tiuj apartaj pinĉiloj, kiuj memorigas la formon de homa orelo, etimologoj supozas, ke la popola nomo de forfikulo en pluraj lingvoj estas rekte ligita kun pinĉiloj. Indas tamen precizigi, ke iaj forfikuloj estas malgrandaj parazitoj de mamuloj kaj ne havas la tipajn pinĉilojn.

La cetero de la artikolo estas konsultebla en la sekcio por abonantoj.

Julius HAUSER

Tiu ĉi artikolo povas esti libere kopiita aŭ tradukita por nekomercaj celoj, se oni mencias la fonton: Artikolo de Julius Hauser el MONATO (www.monato.be).

Lasta adapto de tiu ĉi paĝo: 2023-03-28