Eseoj

KULTURAJ INSTITUTOJ

En rubujon, kulturo kaj lingvo de Italio

Ke Italio ne estas la eŭropa korifeo de lingva kaj kultura ŝovinismo, estas fakto favora kaj sendube rekonata de la legantoj, kiuj almenaŭ unufoje vojaĝis tien. Ke la italoj tamen volas propravole, harakire, nuligi la aprezon de la italaj lingvo kaj kulturo en la mondo, estas emo probable senprecedenta en la malnova kontinento kaj – pro la malzorgema fatalismo, kiu ĝin akompanas – miaopinie maltrankviliga. Kial en Italio laŭregule la (ĉefe humanisma) kulturo pagu la koston de la registaraj eraroj kaj de la ekonomia krizo?

Inteligenteco, ekvilibro, klarvideco: tiaj virtoj pli kaj pli malabundas tra la politika klaso de Italio, kie regas vera konfuzo. Iuj ekzemploj? La malrapida nekomprenebla usonangligo de universitatoj je la nomo de (supozata) internacieco, kun pluraj kursoj devige jam haveblaj nur en la angla lingvo, ankaŭ en iuj el la plej gravaj politeknikoj (Milano, Torino), kaj paralele la elfenestrigo, eĉ pli bedaŭrinda (nelaste pro la rapideco kaj manko de delikateco), de la humanismaj fakoj, tiuj samaj, sur kiuj baziĝis dum jarcentoj la italaj civilizo kaj vivmaniero. La krizo, se ĝi vere atingis la landon kaj ne estas nura onidiro (se pensi pri la nombro da venditaj iFonoj, oni prie dubetas), plirapidigis ian surfacan, ŝajnan, moderniĝon de la lando: oni ne plu povas permesi al si malŝparojn, laŭaserte, do oni rezignu pri ĉio, kio ne estas necesa al la kresko de la lando. Ekzemplo de malŝparo estas la disvastigo en kaj ekster Italio de la itala lingvo kaj, kompreneble, de la kulturo, kiun ajna lingvo inkluzive la italan nepre vehiklas.

La cetero de la artikolo estas konsultebla en la sekcio por abonantoj.