MONATO
Por skribi al ni
Serĉi en MONATO
Al la versio por poŝtelefonoj

Lingvo

KELTA LINGVARO

Finfina oficiala agnosko de la skota

Kvankam Skotlando estas malgranda lando, en ĝi estas parolataj tri malsamaj lingvoj (ne inkluzivante la idiomojn de enmigrintoj, kiuj kutime malaperas post unu aŭ du generacioj): temas pri la angla, la skota (ankaŭ nomata Lallans) kaj la skotgaela. Dum la longa ekzisto de la nun jam mortinta Brita Imperio nur la angla estis akceptata kiel oficiala lingvo de administrado kaj klerigado en la tuta Brita Insularo kaj en Irlando (la nuna sendependa respubliko). La originaj kaj indiĝenaj lingvoj de la insularo (la kimra, la irlandgaela, la skotgaela kaj la skota) estis neagnoskataj, malrespektataj kaj rigardataj kiel idiomoj aŭ dialektoj de kamparanoj, malkleruloj kaj malriĉuloj.

En Irlando la situacio ŝanĝiĝis post kiam ĝi sendependiĝis de Britio kaj disiĝis en la Respublikon (sudan Irlandon, Eire) kaj en Nordan Irlandon (la historian provincon Ulstro, angle Ulster). En Irlando kaj la irlanda (gaela) kaj la angla laŭkonstitucie deklariĝis oficialaj lingvoj. En Skotlando en 1997 estis rekunvokita en Edinburgo la skota parlamento, dissolviĝinta en la jaro 1707. Hodiaŭ, sub la regado de la aktuala skota registaro, en kiu la Skota Nacia Partio estas majoritata, la gaela lingvo estas agnoskata kiel nacia lingvo. Kvankam ankaŭ agnoskata, la skota (la idiomo de Malaltejo) neniam estis videbla en la oficiala vivo. Malkiel la gaela, la skota fakte ne estis lingvo de instruado en lernejoj kaj universitatoj, kaj ĝi apenaŭ rolis en la administra vivo.

La cetero de la artikolo estas konsultebla en la sekcio por abonantoj.

Garbhan MAC AOIDH
korespondanto de MONATO en Irlando

Garbhan Mac Aoidh estas plurlingva tradukisto kaj verkisto, kiu kontribuas al MONATO ekde 1988.


Tiu ĉi artikolo povas esti libere kopiita aŭ tradukita por nekomercaj celoj, se oni mencias la fonton: Artikolo de Garbhan Mac Aoidh el MONATO (www.monato.be).

Lasta adapto de tiu ĉi paĝo: 2023-03-28