LingvoOPINIOLingvoj mortas en luliloLa skribanto loĝas en la ĉuvaŝa respubliko, unu el la landoj, kiuj formas la rusan federacion. Oni parolas ĉi-okaze pri „respubliko” kaj ne pri „regiono” (en Rusio, tiaj estas la „moskva regiono”, la „leningrada regiono” ktp), ĉar la ĉuvaŝoj, lastaj heredantoj de la volgaj bulgaroj, estas ĉi tie la plej multnombra etno. La ĉuvaŝa lingvo estas do la sola vivanta derivaĵo de la ogura branĉo de la tjurk-altaja lingvofamilio. Unesko enlistigis ĝin inter la minacataj lingvoj en 1993, kvankam post la kolapso de Sovetio oni perleĝe establis en la respubliko ĝian samrangecon kun la rusa lingvo. DisrompiĝoĈuvaŝio ne estas riĉa regiono. La ĉuvaŝoj serĉantaj pli komfortajn vivkondiĉojn devas tial translokiĝi. Tiuj, kiuj iras de la kamparo al la urbo, fakte ĉesas paroli sian lingvon por ne montri sian devenon. Tiel kreiĝis „disrompiĝo” inter la kamparo kaj la urbo (la „progresanta mondo”), kie dulingveco estis (kaj iel plu estas) forte malinstigata. En la lokaj universitato kaj malsanulejo, la skribanto estas „varbita” (kvankam lia gepatra lingvo, la itala, estas „forta” lingvo) kontraŭ plurlingva edukado por liaj idoj. La cetero de la artikolo estas konsultebla en la sekcio por abonantoj. Massimo RIPANI
korespondanto de MONATO en Rusio
Massimo Ripani estas ĵurnalisto en Rusio kaj fakulo pri lingvaj minoritatoj.
|